انتخاب روغن موتور مخصوص فصل گرم و سرد تأثیر زیادی بر عملکرد خودرو دارد. یکی از عواملی که باید در نظر گرفته شود، تغییرات دمایی در فصول مختلف است. برخی از رانندگان این سوال را دارند که آیا روغن موتور مخصوص فصول گرم و سرد وجود دارد یا می‌توان از یک روغن در تمام شرایط استفاده کرد؟ در این مقاله از تبریز اتو‌سرویس به بررسی تأثیر دما بر عملکرد روغن موتور و نحوه انتخاب روغن مناسب برای فصول مختلف می‌پردازیم.
تأثیر دما بر روغن موتور
روغن موتور وظیفه کاهش اصطکاک، خنک‌کاری قطعات و محافظت از موتور را دارد. تغییرات دما بر ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی روغن تأثیر می‌گذارد. در هوای سرد، روغن غلیظ‌تر می‌شود و ممکن است به‌خوبی در مجاری روغن‌رسانی جریان نداشته باشد. در مقابل، در هوای گرم، روغن ممکن است بیش‌ازحد رقیق شود و توانایی لازم برای روانکاری را از دست بدهد.
روغن موتور مخصوص فصل گرم و سرد به‌گونه‌ای طراحی شده است که بتواند در شرایط دمایی مختلف عملکرد مناسبی داشته باشد. انتخاب صحیح روغن متناسب با آب‌وهوا، باعث بهبود کارایی موتور و افزایش طول عمر آن می‌شود.
ویسکوزیته روغن و اهمیت آن در فصول مختلف
ویسکوزیته یا گرانروی، میزان مقاومت روغن در برابر جاری شدن است. این ویژگی نشان‌دهنده توانایی روغن در روانکاری قطعات موتور در دماهای مختلف است. روغن‌های موتور بر اساس استاندارد SAE (انجمن مهندسان خودرو) دارای کدهایی مانند 10W30 یا 5W40 هستند.
- عدد قبل از حرف “W” نشان‌دهنده عملکرد روغن در هوای سرد است. هرچه این عدد کمتر باشد، روغن در دماهای پایین‌تر، رقیق‌تر است.
- عدد بعد از “W” نشان‌دهنده عملکرد روغن در دماهای بالا است. هرچه این عدد بیشتر باشد، روغن در گرما پایداری بیشتری دارد.
روغن موتور مخصوص فصول سرد، معمولاً عدد ویسکوزیته پایین‌تری دارد تا در دماهای پایین سریع‌تر به قطعات موتور برسد. در مقابل، روغن مخصوص فصل گرم دارای عدد ویسکوزیته بالاتری است تا در گرمای زیاد خاصیت روانکاری خود را حفظ کند.
روغن موتور مخصوص فصول سرد سال
در فصل زمستان، دمای پایین باعث غلیظ شدن روغن می‌شود. اگر روغن بیش‌ازحد غلیظ باشد، ممکن است هنگام استارت زدن موتور، به‌سرعت در مجاری روغن‌رسانی جریان نیابد. این امر باعث افزایش اصطکاک و سایش قطعات می‌شود.
روغن موتور با ویسکوزیته پایین‌تر
ویژگی‌های روغن موتور مخصوص فصول سرد شامل موارد زیر است:
۱. ویسکوزیته پایین‌تر در سرما
روغن‌هایی با ویسکوزیته 0W20، 5W30 یا 10W30 برای هوای سرد مناسب هستند. این روغن‌ها به‌راحتی در دمای پایین جریان پیدا می‌کنند.
۲. محافظت در برابر سایش در استارت‌های سرد
هنگام روشن کردن موتور در هوای سرد، روغن باید بلافاصله به قطعات مختلف برسد. روغن‌های مناسب زمستان از این نظر عملکرد بهتری دارند.
۳. پایداری در برابر تغییرات دمایی
این روغن‌ها معمولاً حاوی افزودنی‌هایی هستند که از سفت شدن بیش‌ازحد در دمای پایین جلوگیری می‌کنند.
روغن موتور مخصوص فصول گرم سال
در تابستان و مناطق گرمسیر، دمای بالا باعث کاهش ویسکوزیته روغن می‌شود. اگر روغن بیش‌ازحد رقیق شود، ممکن است توانایی لازم برای روانکاری را از دست بدهد و موجب افزایش اصطکاک و سایش موتور شود. ویژگی‌های روغن موتور مخصوص فصول گرم شامل موارد زیر است:
۱. ویسکوزیته بالاتر در دمای بالا
روغن‌هایی مانند 10W40، 15W50 یا 20W50 در برابر گرما پایداری بیشتری دارند و تبخیر نمی‌شوند.
۲. مقاومت در برابر اکسیداسیون
دمای بالا باعث تجزیه و اکسیداسیون روغن می‌شود. روغن‌های مخصوص تابستان دارای ترکیباتی هستند که این فرآیند را کندتر می‌کنند.
۳. حفظ خاصیت روانکاری در گرما
این روغن‌ها حتی در دمای بالا، ضخامت لایه روغنی را حفظ می‌کنند و از سایش قطعات جلوگیری می‌کنند.
آیا روغن موتور چهارفصل وجود دارد؟
بله، بسیاری از روغن‌های موتور مدرن به‌عنوان روغن‌های چهارفصل یا مولتی‌گرید شناخته می‌شوند. این روغن‌ها دارای افزودنی‌هایی هستند که باعث می‌شوند در دماهای سرد، رقیق باقی بمانند و در دماهای گرم، بیش‌ازحد رقیق نشوند.
روغن‌هایی مانند 5W30 یا 10W40 نمونه‌هایی از روغن موتور مخصوص فصل گرم و سرد هستند که در شرایط دمایی متنوع عملکرد خوبی دارند. این روغن‌ها برای بسیاری از خودروها مناسب هستند و نیاز به تعویض مداوم روغن بر اساس تغییرات فصلی را کاهش می‌دهند.
چگونه روغن موتور مخصوص فصل گرم و سرد را انتخاب کنیم؟
برای انتخاب روغن موتور مخصوص فصل گرم و سرد، باید به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کرد. خودروسازان بر اساس طراحی موتور، نوع روغن مناسب را مشخص می‌کنند. همچنین، باید شرایط آب‌وهوایی منطقه و سبک رانندگی را در نظر گرفت.
استفاده از روغن موتور مناسب شرایط آب و هوایی
- در مناطق بسیار سرد، استفاده از روغن‌های 0W20 یا 5W30 توصیه می‌شود.
- در مناطق گرمسیر، روغن‌های 10W40 یا 15W50 انتخاب بهتری است.
- برای رانندگی در شرایط متغیر، روغن‌های چندمنظوره یا چهارفصل بهترین گزینه است.
تعویض روغن موتور بر اساس فصل چقدر ضروری است؟
اگر از روغن موتور مخصوص فصل گرم و سرد استفاده شود، نیازی به تعویض روغن با تغییر فصل نیست. اما اگر در منطقه‌ای زندگی می‌کنید که تغییرات دمایی شدید است، ممکن است استفاده از روغن مناسب هر فصل، عملکرد بهتری ارائه دهد.
برخی از رانندگان در زمستان از روغن با ویسکوزیته پایین‌تر و در تابستان از روغن با ویسکوزیته بالاتر استفاده می‌کنند. این کار ممکن است در برخی خودروها مفید باشد اما برای بسیاری از خودروهای مدرن، استفاده از روغن‌های چهارفصل، انتخاب بهتری است.
تأثیر شرایط رانندگی بر انتخاب روغن موتور
شرایط رانندگی یکی از عوامل مهم در انتخاب روغن موتور مخصوص فصول مختلف است. رانندگی در ترافیک‌های سنگین شهری باعث افزایش دمای موتور و فشار بیشتر روی روغن می‌شود. در مقابل، رانندگی در مسیرهای کوهستانی و جاده‌های ناهموار نیاز به روغنی دارد که مقاومت بالاتری در برابر تغییرات دمایی و فشار داشته باشد. اگر خودرو بیشتر در مسیرهای کوتاه و سرد استفاده می‌شود، روغن با ویسکوزیته پایین انتخاب بهتری خواهد بود. اما برای رانندگی‌های طولانی‌مدت در جاده‌های گرم، روغن‌هایی با مقاومت بالا در برابر تبخیر و اکسیداسیون عملکرد بهتری دارند.
اهمیت افزودنی‌های روغن موتور مخصوص فصل گرم و سرد
افزودنی‌های روغن موتور مخصوص فصل گرم و سرد نقش مهمی در حفظ کیفیت و عملکرد آن در شرایط مختلف آب‌وهوایی دارند. در روغن موتور مخصوص فصول سرد، افزودنی‌هایی برای جلوگیری از تشکیل لجن و حفظ خاصیت روانکاری در دمای پایین استفاده می‌شود. در مقابل، روغن‌های مخصوص فصل گرم دارای مواد ضد‌اکسیداسیون و ضد‌فرسایش بیشتری هستند تا از تجزیه و کاهش عملکرد روغن در دماهای بالا جلوگیری کنند. انتخاب روغنی با افزودنی‌های مناسب، باعث افزایش طول عمر موتور و کاهش استهلاک قطعات داخلی خواهد شد.
نشانه‌های نیاز به تغییر روغن موتور بر اساس تغییر فصل
اگر در ابتدای فصل سرد یا گرم متوجه تغییراتی مانند سخت‌تر شدن استارت موتور، افزایش صدای موتور یا کاهش عملکرد خودرو شدید، ممکن است نیاز به استفاده از روغن موتور مخصوص فصول مناسب داشته باشید. روغن‌هایی که در فصل تابستان عملکرد خوبی دارند، ممکن است در زمستان به‌درستی جریان پیدا نکنند. همچنین، روغن‌هایی که در زمستان مورد استفاده قرار می‌گیرند، در هوای گرم ممکن است بیش‌ازحد رقیق شوند. بررسی منظم سطح و کیفیت روغن موتور و توجه به تغییرات عملکرد خودرو، به تشخیص زمان مناسب برای تعویض یا انتخاب روغن مناسب کمک می‌کند.
سخن پایانی
روغن موتور مخصوص فصل گرم و سرد مختلف وجود دارد و انتخاب صحیح آن تأثیر زیادی بر عملکرد موتور دارد. روغن‌های مناسب زمستان دارای ویسکوزیته پایین‌تری هستند تا در هوای سرد جریان بهتری داشته باشند. در مقابل، روغن‌های مخصوص تابستان دارای پایداری بیشتری در دماهای بالا هستند و از رقیق شدن بیش‌ازحد جلوگیری می‌کنند. در آخر روغن موتور مخصوص فصل گرم و سرد گزینه‌ای مناسب برای بیشتر خودروها هستند و در شرایط دمایی مختلف عملکرد خوبی ارائه می‌دهند.
انتخاب روغن مناسب، نه‌تنها باعث بهبود عملکرد موتور می‌شود، بلکه عمر مفید قطعات را افزایش داده و از هزینه‌های اضافی جلوگیری می‌کند. برای اطمینان از عملکرد بهینه خودرو، همیشه از روغن‌هایی استفاده کنید که با شرایط آب‌وهوایی و توصیه‌های سازنده خودرو مطابقت داشته باشند.
انتخاب روغن موتور مخصوص فصل گرم و سرد تأثیر زیادی بر عملکرد خودرو دارد. یکی از عواملی که باید در نظر گرفته شود، تغییرات دمایی در فصول مختلف است. برخی از رانندگان این سوال را دارند که آیا روغن موتور مخصوص فصول گرم و سرد وجود دارد یا می‌توان از یک روغن در تمام شرایط استفاده کرد؟ در این مقاله از تبریز اتو‌سرویس به بررسی تأثیر دما بر عملکرد روغن موتور و نحوه انتخاب روغن مناسب برای فصول مختلف می‌پردازیم.